با کمی فکر در بعضی آثار تاریخی که استفادهی عمومی داشتهاند، به این نکتهی باارزش میرسیم که نیاکان ما هرگز چیزی را بیهوده و برای خودنمایی نساختهاند بلکه همواره چیزهایی ساختهاند که دهها نسل بعد از زندگی خودشان بتوانند از آن استفاده کنند یا مانند آن را بسازند.
قناتها یکی از این آثار ماندگار مهندسی قدیم هستند. همانطور که میدانید، ابداعکنندگان قناتها در جهان ایرانیان هستند.
آنها حدود ۲۵۰۰ سال پیش قناتها را با شیوهی مهندسی آن زمان حفر کردند و توانستند با آن از آبهای زیرزمینی استفاده کنند.
امروز میخواهم شما را با قنات عجیب قصبه آشنا کنم، قناتی که در دل خود رازهایی پنهان کرده است. قنات قصبه در شهرستان گناباد در استان خراسان رضوی قرار دارد.
تاریخ تولد این قنات به دورهی هخامنشیان میرسد. قنات قصبه قدیمیترین و عمیقترین قنات جهان به حساب میآید. طول این قنات ۳۳ کیلومتر است که «دبی»* آن را ۱۵۹ برآورد کردهاند.
خوب است بدانید شیب «گالری»** قنات قصبه یک در هزار است که دستگاههای امروزی نمیتوانند تا این اندازه دقیق چنین شیبی را به دست آورند.
این قنات که به همراه ۱۰ قنات دیگر در تاریخ ۲۵ تیر ۱۳۹۵ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده، چنان منظم ساخته شده است که مردم محلی میگویند دستساز بشر نیست و ساخت آن را به دیوها و جنها نسبت میدهند.
سالانه گردشگران بسیاری از کشورهای مختلف برای دیدن این قنات شگفتانگیز به گناباد سفر میکنند.
امین صادقپور، ۱۵ساله
* دبی: مقدار آبی که از نقطهی مشخصی مانند رودخانه، لوله یا هر سازهی دیگری در واحد زمان عبور میکند.
**گالری: مسیر افقی قنات در زیر زمین